Na straży swej stać będę (1983)

Janek Klimza po klęsce kampanii wrześniowej, przekraczając nocą granicę, powraca w polskim mundurze na swój rodzinny Śląsk. Na ulicach obwieszonych flagami ze swastyką Katowic defilują szeregi dzieci i młodzieży w mundurach "Hitlerjugend", jednak wcale nie zniechęca to Janka od założenia organizacji podziemnej. Tam też poznaje Maję, która zostaje łączniczką. Młodzi zbliżają się do siebie i zakochują się w sobie. Gdy Janek wycofuje się z tego związku wkrótce dochodzi do aresztowań. Wszystkie ślady wskazują, że to właśnie Majka zdradziła organizację...

Produkcja: 1983
Premiera: 8 październik 1984

Reżyseria:

Kazimierz Kutz

Muzyka:

Wojciech Kilar

Obsada:

Krzysztof Kolberger

Janek Klimza

Iwona Świętochowska

Maja Madej, siostra Darka

Lidia Maksymowicz

Klimzowa, matka Janka

Marta Straszna

Helena Bielasowa, matka Herberta

Andrzej Grabarczyk

Paulek

Andrzej Golejewski

wikary Henryk Wyględa

Jan Bógdoł

Klimza, ojciec Janka

Wojciech Wysocki

Darek Madej, brat Mai

Tomasz Dedek

Herbert Bielas

Teresa Szmigielówna

Madejowa, matka Mai i Darka

Dorota Kamińska

Bożena, koleżanka Mai

Marek Skup

gestapowiec Gunter Lamers

Piotr Dejmek

urzędnik niemiecki

Tadeusz Chudecki

"Orlik"

Mirosław Krawczyk

Leon Mozer

Jan Prochyra

"Gruby"

Grzegorz Wons

"Remiza"

Adam Baumann

w czołówce nazwisko: Bauman

Andrzej Bielski

-

Zygmunt Biernat

-

M. Buchta

-

Cezariusz Chrapkiewicz

-

Sabina Chromińska

-

Andrzej Dopierała

-

Zbigniew Filary

-

Jerzy Głybin

-

Z Góra

-

Wojciech Górniak

-

Mieczysław Jasiecki

-

Jacenty Jędrusik

-

Wiesław Kańtoch

-

Andrzej Kowalczyk

-

A. Kozub

-

Jerzy Kuczera

-

Eugeniusz Kujawski

gestapowiec

Bernard Krawczyk

-

A. Książek

-

Jerzy Król

-

Wojciech Leśniak

-

Zbigniew Leraczyk

-

Zygmunt Maciejewski

przewodniczący sądu

Tadeusz Madeja

-

Rudolf Moliński

-

Joanna Niestrój

-

J. Ogrodziński

-

Beata Paluch

członkini organizacji

Stanisław Pąk

-

Róża Rychter

-

Mirosław Skupiń

-

Henryk Stanek

-

Jerzy Świętochowski

-

Zbigniew Waszkielewicz

-

P Winszczyk

-

Antoni Wolny

-

Halina Wyrodek

-

Ryszard Zaorski

-

i inni.

Notatki:
Krytyka określiła "Na straży swej stać będę" jako suplement do słynnego tryptyku Kutza, na który złożyły się: "Sól ziemi czarnej", "Perła w koronie" i "Paciorki jednego różańca". W swym czwartym, "śląskim" filmie reżyser zrezygnował jednak z poetyki rodzajowej ballady na rzecz dramatu psychologicznego. Losy Janka Klimzy - głównego bohatera filmu - posłużyły też Kutzowi do rozliczenia z postawami romantycznymi, wobec których reżyser zawsze był nieufny. Drugą kluczową postacią filmu jest Maja, piękna dziewczyna, mająca swój realny odpowiednik w owianej lokalną legendą Helenie Mathei, popularnie zwanej "Matejanką". Wywodziła się ona z bardzo patriotycznej rodziny, była córką powstańca i łączniczką w antyhitlerowskim podziemiu. Niestety, według wszelkiego prawdopodobieństwa została konfidentką gestapo i za jej sprawą aresztowano licznych konspiratorów. Motywacje jej prawdopodobnej zdrady do dziś nie są znane, gdyż po wojnie wszelki ślad po niej zaginął; podobno wyjechała na Zachód.


IMDb (angielski)
Wikipedia (polski)


02.190626

---

(POL) polski,

---